Hoofdpijn bij slaap en ogen kan je dagelijks leven flink verstoren. Vaak komt dit door spanning, slecht zicht of medische aandoeningen zoals migraine. Wist je dat oogproblemen, zoals een onjuiste brilsterkte, ook een veelvoorkomende oorzaak zijn? Deze problemen worden vaak erger na lang lezen of werken achter een scherm.
Toch zijn er effectieve manieren om deze klachten aan te pakken.
Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft veel ervaring in het behandelen van ernstige hoofdpijn. Hier werken specialisten samen in een multidisciplinair team om de beste zorg te bieden.
Ze gebruiken de nieuwste inzichten en onderzoeken oorzaken zoals erfelijkheid en oogheelkundige factoren. Wil je weten hoe je van die vervelende hoofdpijn afkomt? Lees verder.
Samenvatting
- Spanningshoofdpijn is de meest voorkomende vorm en wordt vaak veroorzaakt door stress, slechte houding of slaapgebrek. Ontspanning, een gezond ritme en voldoende slaap helpen de klachten te verminderen.
- Clusterhoofdpijn komt vaker voor bij mannen en veroorzaakt extreme pijn rond één oog. Zuurstoftherapie kan verlichting bieden tijdens aanvallen.
- Migraine treft tot 20% van de mensen. Triggers zoals slapeloosheid en erfelijkheid spelen een rol. Goede diagnostiek helpt om passende behandelingen te starten.
- Refractieafwijkingen zoals hypermetropie of astigmatisme veroorzaken vaak hoofdpijn door overmatige inspanning van de ogen. Een juiste bril of lenzen kunnen dit voorkomen.
- Voldoende slaap (7-9 uur) is essentieel om spanningshoofdpijn en migraine te voorkomen. Slaaptekort verhoogt stress en beïnvloedt je gezondheid negatief.
Veelvoorkomende oorzaken van hoofdpijn bij slaap en ogen
Hoofdpijn rond de slaap en ogen kan te maken hebben met spanning of problemen zoals wazig zien. Erfelijke factoren en aandoeningen zoals polymyalgia rheumatica kunnen ook een rol spelen.
Spanningshoofdpijn
Spanningshoofdpijn ontstaat vaak door stress, een slechte houding of slaapgebrek. Je ervaart een knellende pijn, meestal aan beide kanten van je hoofd. Deze vorm van hoofdpijn komt het meest voor en kan 1 tot 15 dagen per maand optreden.
Als het chronisch wordt, kan dit meer dan 15 dagen per maand gedurende drie maanden zijn. Spierspanning in je nek of schouders maakt de klachten erger. Je wordt hier meestal niet misselijk van en je hebt geen last van aurafase zoals bij migraine.
Zelf kun je de symptomen verminderen door ontspanningsoefeningen, een gezond ritme en voldoende slaap. Gebruik pijnstillers zoals paracetamol, maar niet dagelijks. Overmatig gebruik kan chronische hoofdpijn veroorzaken.
Als je tijdens menstruatie vaker last hebt, houd dan een dagboek bij om patronen te ontdekken. Kijk naar de volgende oorzaken zoals clusterhoofdpijn.
Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn treft ongeveer 17.000 Nederlanders en komt vaker voor bij mannen. Je ervaart hierbij extreme pijn rond je oog, vaak gepaard met roodheid, tranen en een verstopte neus.
De aanvallen duren tussen de 15 minuten en 3 uur en kunnen wel 1 tot 8 keer per dag optreden. Dit maakt het leven zwaar, vooral tijdens clusters van weken of maanden.
Zuurstoftherapie helpt vaak om de pijn te verlichten. Gebruik hiervoor een zuurstofmasker onder medische begeleiding. Veel patiënten beschrijven de pijn als ondraaglijk en heviger dan chronische migraine.
Bij nachtelijke aanvallen verstoort clusterhoofdpijn je slaap, wat het herstel bemoeilijkt. Erfelijkheid speelt soms een rol, maar is niet altijd vastgesteld via genetisch onderzoek.
Migraine
Migraine treft 15-20% van de bevolking en komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Bij migraine zonder aura ervaar je een kloppende hoofdpijn die uren tot een dag kan aanhouden.
Misselijkheid, braken en lichtschuwheid zijn veelvoorkomende klachten. Migraine met aura gaat gepaard met visuele of neurologische symptomen zoals wazig zien, flitsen of vlekken. Deze aura duurt meestal 5 tot 50 minuten en kan een voorbode zijn van hoofdpijn.
Bij een visuele aura zonder hoofdpijn blijven de oogklachten beperkt. Dit komt vaak voor bij mensen ouder dan 40 jaar. De oorzaak van migraine ligt in een verstoorde serotoninebalans en veranderingen in bloedvaten in je hersenen.
Sommige triggers, zoals slecht accommoderen, slapeloosheid of erfelijk bepaalde factoren, kunnen aanvallen uitlokken. Goede diagnostiek helpt om jouw type migraine te identificeren en passende behandeling te starten.
Refractieafwijkingen
Refractieafwijkingen zoals hypermetropie en myopie veroorzaken vaak hoofdpijn. Bij hypermetroop zijn beelden onscherp, omdat ze achter het netvlies worden geprojecteerd. Dit leidt tot overmatig accommoderen, wat vermoeidheid en pijn geeft.
Myoop (bijziendheid) kan ook voor problemen zorgen, vooral als je overgecorrigeerd bent, omdat dit extra inspanning van je oogspieren vraagt.
Astigmatisme en presbyopie verhogen de kans op hoofdpijn. Astigmatisme ontstaat door een afwijkende bolling van je lens, terwijl presbyopie rond 42-45 jaar optreedt door een afname in accommodatievermogen.
Zonder goede leesbril kun je hierdoor wazig zien en pijn ervaren. Heb je last van zwakke samenwerking tussen je ogen? Convergentiezwakte veroorzaakt ook vaak hoofdpijn rond je slaap en ogen.
Arteriitis temporalis
Arteriitis temporalis is een ernstige ontsteking van de slagader bij je slaap. Dit kan leiden tot hoofdpijn en verlies van gezichtsvermogen. Bij klachten zoals wazig zien of pijn aan je slaap, is snelle diagnose cruciaal.
In het LUMC voeren specialisten tijdens het eerste consult een lichamelijk en neurologisch onderzoek uit. De diagnose wordt vaak nog dezelfde dag bevestigd, soms met een bloedonderzoek of een biopsie.
De behandeling richt zich op het verminderen van ontstekingen en symptomen. Ontstekingsremmers, zoals corticosteroïden, worden meestal voorgeschreven. Anti-CGRP-medicatie is een nieuwe optie, gericht op het eiwit dat betrokken is bij hoofdpijnaanvallen.
Het bijhouden van een hoofdpijndagboek gedurende 28 dagen helpt om patronen te herkennen en je behandelplan te verfijnen. Je kunt hiermee voorkomen dat de klachten erger worden of gezichtsverlies optreedt.
Symptomen van hoofdpijn bij slaap en ogen
Pijn rond de slapen kan scherp of kloppend aanvoelen. Je merkt soms ook druk achter de ogen of veranderingen in gezichtsscherpte.
Lokalisatie van de pijn
De pijn concentreert zich vaak boven je ogen of bij je slapen. Bij migrainepatiënten voel je meestal een kloppende pijn aan één kant van je hoofd. Spanningshoofdpijn zit vaak rondom beide slapen en voelt als een strakke band.
Clusterhoofdpijn daarentegen is scherp en gelokaliseerd rondom één oog.
Bij hoofdpijn door refractieafwijkingen merk je de pijn vaak boven je ogen na inspanning, zoals lezen. Arteriitis temporalis veroorzaakt pijn bij de slapen, soms met gezwollen bloedvaten.
Oogdruk of wazig zien kan extra ongemak geven. Een beoordeling kan deze oorzaken helpen onderscheiden.
Bijbehorende klachten zoals oogdruk of loopneus
Oogdruk en een loopneus gaan vaak samen met hoofdpijn bij slaap en ogen. Deze klachten kunnen je dagelijks leven flink verstoren en vragen om aandacht.
- Je kunt druk achter of rondom het oog voelen, vaak gepaard met roodheid of tranende ogen. Dit kan wijzen op clusterhoofdpijn of ontsteking van de bloedvaten in het hoofd, zoals arteriitis temporalis.
- Een verstopte of lopende neus kan optreden bij clusterhoofdpijn. Dit gebeurt vooral tijdens pijnlijke aanvallen rond het oog die meestal ‘s nachts voorkomen.
- Wazig zien kan samengaan met hoofdpijn als gevolg van refractieafwijkingen, zoals onjuiste brilsterkte of niet gecorrigeerde bijziendheid.
- Heftige pijn rondom één oog komt vaak voor bij neurologische aandoeningen zoals migraine of epileptische aanvallen.
- Bij een lange verkoudheid kun je verergerde druk in de sinussen voelen, wat extra klachten rond je ogen en slaap veroorzaakt.
Deze symptomen maken deel uit van de diagnosemethode die artsen gebruiken om oorzaken te vinden.
Diagnostische methoden
Een juiste diagnose is cruciaal om de oorzaak van je hoofdpijn vast te stellen. Specialisten voeren vaak specifieke onderzoeken uit om mogelijke oogheelkundige of lichamelijke oorzaken te achterhalen.
Lichamelijk onderzoek
Artsen meten je bloeddruk en luisteren naar je hart en longen om eventuele afwijkingen te ontdekken. Ze controleren ook je ademhaling en bloedvaten om mogelijke oorzaken van hoofdpijn uit te sluiten.
Tijdens een neurologisch onderzoek testen ze jouw kracht, reflexen, coördinatie en gevoel. Dit helpt om neurologische problemen of oogheelkundige oorzaken, zoals druk achter de ogen, vast te stellen.
Een nauwkeurige beoordeling van je oogfunctie kan symptomen zoals wazig zien of pijn rond de slapen verduidelijken. Vaak kunnen artsen de diagnose al op dezelfde dag stellen door lichamelijk onderzoek te combineren met je klachten.
Bij ernstige oorzaken van hoofdpijn is verder oogonderzoek essentieel.
Oogonderzoek
Een oogonderzoek helpt bij het opsporen van oorzaken van hoofdpijn die gerelateerd zijn aan het zicht. Een optometrist, orthoptist of oogarts beoordeelt je ogen op refractieafwijkingen, verhoogde oogdruk of andere oogheelkundige oorzaken.
Wordt er geen ooggerelateerde oorzaak gevonden? Dan stuurt de specialist je terug naar de huisarts voor verder onderzoek. Dit onderzoek is essentieel als je klachten hebt zoals wazig zien of druk achter de ogen.
Bloedonderzoek en biopsie
Na een oogonderzoek is het vaak nodig om meer te weten te komen over mogelijke oorzaken van hoofdpijn. Bloedonderzoek en biopsie kunnen hierbij nuttige hulpmiddelen zijn.
- Artsen gebruiken bloedonderzoek om ontstekingswaarden zoals CRP of BSE te meten. Hoge waarden wijzen soms op arteriitis temporalis.
- Een biopsie van de slaapader kan bevestigen of je deze aandoening hebt. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving in een ziekenhuis.
- Bij verdenking van genetische mutaties voert men soms DNA-onderzoek uit via jouw bloedmonsters. Dit helpt bij zeldzame erfelijke syndromen of afwijkingen.
- Medische specialisten combineren uitslagen met neurologisch onderzoek, zoals MRI-scans, om een compleet beeld te krijgen van jouw klachten.
- Resultaten van tests bepalen vaak welke behandelingen je krijgt, bijvoorbeeld ontstekingsremmers bij specifieke diagnoses als arteriitis temporalis.
Behandelingsopties
Je kunt hoofdpijn vaak verminderen door de juiste behandeling te kiezen op basis van de oorzaak. Overleg met een arts om een plan te vinden dat bij jouw klachten past.
Medicatie zoals paracetamol of amitriptyline
Medicatie kan helpen om hoofdpijn te verminderen of onder controle te houden. Paracetamol en amitriptyline zijn effectief bij verschillende soorten hoofdpijn.
- Gebruik paracetamol voor tijdelijke pijnstilling. Dit werkt goed tegen milde tot matige hoofdpijn. Neem het niet dagelijks om gewenning en medicijnafhankelijke hoofdpijn te voorkomen.
- Amitriptyline kan de frequentie van chronische spanningshoofdpijnen verlagen. Deze medicatie wordt vaak in lage doseringen voorgeschreven als preventieve behandeling.
- Raadpleeg altijd een arts voor advies over gebruik en dosering van medicijnen, zeker bij complexe klachten zoals arteriitis temporalis of clusterhoofdpijn.
- Combineer medicatie met ontspanningstechnieken of leefstijlaanpassingen voor betere resultaten, zoals voldoende slaaptijd en minder stress.
- Vermijd langdurig gebruik van pijnstillers zonder toezicht, omdat dit juist meer hoofdpijn kan veroorzaken, vooral bij dagelijkse inname.
Oogcorrectie bij refractieafwijkingen
Soms helpen medicijnen niet bij hoofdpijn veroorzaakt door refractieafwijkingen. Wazig zien kan spanning op je ogen veroorzaken, wat hoofdpijn triggert. Een passende oplossing kan oogcorrectie zijn.
Je kunt bijvoorbeeld een bril op sterkte dragen of kiezen voor contactlenzen.
Oogspieroefeningen verminderen vaak de belasting van je ogen. Als dat niet genoeg is, kun je overwegen om een operatie te doen, zoals een laserbehandeling. Dit wordt meestal uitgevoerd in een opleidingsziekenhuis door specialisten.
Het corrigeren van refractieafwijkingen kan de druk op jouw ogen verminderen en de kans op hoofdpijn verkleinen.
Ontstekingsremmers bij arteriitis temporalis
Bij arteriitis temporalis helpt een snelle behandeling met ontstekingsremmers om ernstigere complicaties te voorkomen. Ontstekingsremmers zoals anti-CGRP-middelen verminderen de ontsteking in de bloedvaten bij je slaap en ogen.
Deze middelen verlichten hoofdpijn en beschermen tegen zichtverlies.
Ervaar je wazig zien, pijn rond de slapen of gevoeligheid van de hoofdhuid? Dan kan arteriitis temporalis een oorzaak zijn. In zulke gevallen schrijft je arts vaak deze specifieke medicatie voor.
Zorg ervoor dat je behandeling tijdig start om blijvende schade te vermijden.
Het belang van voldoende slaap voor het voorkomen van hoofdpijn
Slaaptekort verhoogt de kans op spanningshoofdpijn en migraine. Je lichaam herstelt tijdens je slaap fysiek, mentaal en emotioneel. Zonder voldoende rust raakt je systeem uit balans.
Dit kan leiden tot wazig zien, prikkelbaarheid en een hoger stressniveau, wat hoofdpijn kan versterken. Mensen die gemiddeld 7 tot 9 uur per nacht slapen, ervaren minder vaak deze klachten.
Een slechte slaaproutine beïnvloedt je werkprestaties en relaties. Door slaap te prioriteren, ondersteun je je hersenen en ogen optimaal. Dit verlaagt de druk achter je ogen en vermindert het risico op pijn of vermoeidheid.
Probeer een consistent schema aan te houden en beperk blootstelling aan fel licht voor het slapengaan. Goede nachtrust werkt preventief tegen veel klachten.
Conclusie
Hoofdpijn bij slaap en ogen kan veel oorzaken hebben, maar ook oplossingen. Door symptomen goed te herkennen, zet je de eerste stap naar herstel. Zoek hulp bij specialisten en pas je levensstijl aan waar nodig.
Met een juiste diagnose en behandeling kun je klachten vaak verminderen of voorkomen. Jouw gezondheid verdient aandacht.
Veelgestelde Vragen
1. Wat zijn oogheelkundige oorzaken van hoofdpijn?
Oogheelkundige oorzaken, zoals wazig zien of overbelasting van de ogen, kunnen hoofdpijn veroorzaken. Dit gebeurt vaak bij langdurig schermgebruik of slecht zicht.
2. Kan de anticonceptiepil hoofdpijn veroorzaken?
Ja, de anticonceptiepil kan bij sommige vrouwen hoofdpijn triggeren. Dit komt door hormonale veranderingen die invloed hebben op het lichaam.
3. Heeft borstvoeding invloed op hoofdpijn?
Borstvoeding kan hoofdpijn veroorzaken door vermoeidheid, uitdroging of hormonale schommelingen. Het is belangrijk om voldoende te drinken en rust te nemen.
4. Hoe kun je hoofdpijn door wazig zien behandelen?
Laat je ogen controleren door een specialist. Een bril of contactlenzen kunnen helpen om wazig zien te corrigeren en hoofdpijn te verminderen.